11.12.22

Testament

Chcesz zabezpieczyć osoby bliskie na wypadek swojej śmierci- sporządź testament.


Każdy ma prawo rozporządzać własnym majątkiem według swego uznania. Temu służy testament, w którym testator (przyszły spadkodawca) może zapisać, komu chce i co chce przekazać po swojej śmierci. Dopóki osoba, która go sporządziła, żyje, testament nie wywiera żadnych skutków prawnych i zawsze można go odwołać lub zmienić.

 

Testamenty dzielą się na zwykłe i szczególne.

 

 

Testamenty zwykłe to:

Testament własnoręczny

Najmniej formalności wiąże się ze sporządzeniem testamentu własnoręcznegoTestament taki spisujemy odręcznie na papierze. Testament musi zostać przez nas podpisany. Testament bez podpisu spadkodawcy będzie nieważny. W testamencie należy też podać datę jego sporządzenia.

 

Testament własnoręczny nie wymaga świadków. Dokument z zapisem ostatniej woli można trzymać w domu, albo oddać na przechowanie na przykład adwokatowi. Jeśli przechowujemy testament w mieszkaniu, to warto zawiadomić o tym kogoś z rodziny lub osobę, której ufamy. Możemy też oddać dokument notariuszowi, co zostanie odnotowane w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT). Po naszej śmierci spadkobiercy mogą się dowiedzieć z tego rejestru, czy sporządziliśmy testament.

 

Notarialny Rejestr Testamentów (NORT) został utworzony przez Krajową Radę Notarialną i funkcjonuje od 5 października 2011 r.  W  NORT można zarejestrować zarówno testamenty własnoręczne, jak i sporządzone przez notariusza. Wpis do rejestru jest dobrowolny i bezpłatny. Na wniosek testatora dokonuje go notariusz. Rejestr nie zawiera jednak informacji o treści dokumentu, a jedynie potwierdza, że testament został sporządzony i wskazuje także kancelarię, w której został złożony. Informacja o zarejestrowaniu testamentu ujawniana jest dopiero po śmierci testatora. Dzięki temu (po okazaniu aktu zgonu) spadkobiercy, jak również wierzyciele oraz sądy spadku, mogą sprawdzić istnienie dokumentu. 

 

Testament notarialny

Testament notarialny sporządzany jest w obecności notariusza i ma formę aktu notarialnego. Notariusz spisuje naszą wolę, potem odczytuje na głos i jeśli nie mamy zastrzeżeń do treści, wówczas podpisujemy się pod dokumentem. Swój podpis składa również notariusz. 

 

Testament allograficzny

Testament allograficzny polega na tym, że spadkodawca oświadcza swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego w obecności dwóch świadków. Oświadczenie to jest następnie spisywane w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół odczytuje się spadkodawcy w obecności świadków. Następnie  podpisują  go spadkodawca, osoba urzędowa, wobec której wola została oświadczona, oraz świadkowie. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, zaznacza się to w protokole, podając przyczynę braku podpisu. 

 

Osoba urzędowa i świadkowie powinni być obecni podczas składania przez spadkodawcę oświadczenia wyrażającego jego ostatnią wolę, spisania protokołu, jego odczytania i podpisania. Obecność jedynie przy odczytaniu protokołu wcześniej przygotowanego bez udziału tej osoby, jest niewystarczająca. 

 

Tak sporządzony testament stanowi dokument urzędowy. Testamentu w tej formie nie mogą sporządzić osoby głuche lub nieme. 

 

Testament zawsze można zmienić. Obowiązujący jest ten, który został opatrzony najpóźniejszą datą. Jeśli zatem spisaliśmy testament notarialny, ale zmieniliśmy później zdanie co do jego treści i spiszemy kolejny, ale na przykład własnoręcznie i będziemy przechowywać go w domu, to po naszej śmierci, za wyraz naszej ostatniej woli zostaną uznane zapisy dokumentu z późniejszą datą – w tym przypadku testamentu własnoręcznego.

 

Do testamentów szczególnych należą:

Testament ustny

Testament ustny polega na tym, że spadkodawca oświadcza ostatnią wolę ustnie w obecności co najmniej trzech świadków. Testament taki może być sporządzony tylko wtedy, jeżeli:

  • istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo 

 

  • wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione.

 

Treść ustnego testamentu stwierdza się poprzez:  

Spisanie oświadczenia spadkodawcy przez jednego ze świadków lub osoby trzeciej przed upływem roku od jego złożenia. Takie spisanie może nastąpić zarówno za życia spadkodawcy, jak i po jego śmierci.  Osoba spisująca powinna podać miejsce i datę oświadczenia złożonego przez spadkodawcę oraz miejsce i datę sporządzenia pisma.  Następnie powinni je podpisać spadkodawca (jeśli żyje) i świadkowie.

Testament ustny, podobnie jak pozostałe testamenty szczególne traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, czyli np. od wyzdrowienia osoby ciężko chorej. Testament pozostaje ważny, jeśli spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu.

 

Testament podróżny

 Podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym można sporządzić testament przed dowódcą statku lub jego zastępcą w ten sposób, że spadkodawca oświadcza swą wolę dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków; dowódca statku lub jego zastępca spisuje wolę spadkodawcy, podając datę jej spisania, i pismo to w obecności świadków odczytuje spadkodawcy, po czym pismo podpisują spadkodawca, świadkowie oraz dowódca statku lub jego zastępca. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać pisma, należy w piśmie podać przyczynę braku podpisu spadkodawcy. Jeżeli zachowanie tej formy nie jest możliwe, można sporządzić testament ustny.

 

Testament wojskowy

Testament wojskowy można sporządzić tylko w czasie mobilizacji lub wojny albo przebywania w niewoli. Obecnie możliwość sporządzenia takiego testamentu dotyczy jedynie wojskowych przebywających na misjach zagranicznych. 

 

Testamenty podróżny i wojskowy są w praktyce rzadko spotykane.

 

 

11.12.22

Testament

Chcesz zabezpieczyć osoby bliskie na wypadek swojej śmierci- sporządź testament.


Każdy ma prawo rozporządzać własnym majątkiem według swego uznania. Temu służy testament, w którym testator (przyszły spadkodawca) może zapisać, komu chce i co chce przekazać po swojej śmierci. Dopóki osoba, która go sporządziła, żyje, testament nie wywiera żadnych skutków prawnych i zawsze można go odwołać lub zmienić.

 

Testamenty dzielą się na zwykłe i szczególne.

 

 

Testamenty zwykłe to:

Testament własnoręczny

Najmniej formalności wiąże się ze sporządzeniem testamentu własnoręcznegoTestament taki spisujemy odręcznie na papierze. Testament musi zostać przez nas podpisany. Testament bez podpisu spadkodawcy będzie nieważny. W testamencie należy też podać datę jego sporządzenia.

 

Testament własnoręczny nie wymaga świadków. Dokument z zapisem ostatniej woli można trzymać w domu, albo oddać na przechowanie na przykład adwokatowi. Jeśli przechowujemy testament w mieszkaniu, to warto zawiadomić o tym kogoś z rodziny lub osobę, której ufamy. Możemy też oddać dokument notariuszowi, co zostanie odnotowane w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT). Po naszej śmierci spadkobiercy mogą się dowiedzieć z tego rejestru, czy sporządziliśmy testament.

 

Notarialny Rejestr Testamentów (NORT) został utworzony przez Krajową Radę Notarialną i funkcjonuje od 5 października 2011 r.  W  NORT można zarejestrować zarówno testamenty własnoręczne, jak i sporządzone przez notariusza. Wpis do rejestru jest dobrowolny i bezpłatny. Na wniosek testatora dokonuje go notariusz. Rejestr nie zawiera jednak informacji o treści dokumentu, a jedynie potwierdza, że testament został sporządzony i wskazuje także kancelarię, w której został złożony. Informacja o zarejestrowaniu testamentu ujawniana jest dopiero po śmierci testatora. Dzięki temu (po okazaniu aktu zgonu) spadkobiercy, jak również wierzyciele oraz sądy spadku, mogą sprawdzić istnienie dokumentu. 

 

Testament notarialny

Testament notarialny sporządzany jest w obecności notariusza i ma formę aktu notarialnego. Notariusz spisuje naszą wolę, potem odczytuje na głos i jeśli nie mamy zastrzeżeń do treści, wówczas podpisujemy się pod dokumentem. Swój podpis składa również notariusz. 

 

Testament allograficzny

Testament allograficzny polega na tym, że spadkodawca oświadcza swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego w obecności dwóch świadków. Oświadczenie to jest następnie spisywane w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół odczytuje się spadkodawcy w obecności świadków. Następnie  podpisują  go spadkodawca, osoba urzędowa, wobec której wola została oświadczona, oraz świadkowie. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, zaznacza się to w protokole, podając przyczynę braku podpisu. 

 

Osoba urzędowa i świadkowie powinni być obecni podczas składania przez spadkodawcę oświadczenia wyrażającego jego ostatnią wolę, spisania protokołu, jego odczytania i podpisania. Obecność jedynie przy odczytaniu protokołu wcześniej przygotowanego bez udziału tej osoby, jest niewystarczająca. 

 

Tak sporządzony testament stanowi dokument urzędowy. Testamentu w tej formie nie mogą sporządzić osoby głuche lub nieme. 

 

Testament zawsze można zmienić. Obowiązujący jest ten, który został opatrzony najpóźniejszą datą. Jeśli zatem spisaliśmy testament notarialny, ale zmieniliśmy później zdanie co do jego treści i spiszemy kolejny, ale na przykład własnoręcznie i będziemy przechowywać go w domu, to po naszej śmierci, za wyraz naszej ostatniej woli zostaną uznane zapisy dokumentu z późniejszą datą – w tym przypadku testamentu własnoręcznego.

 

Do testamentów szczególnych należą:

Testament ustny

Testament ustny polega na tym, że spadkodawca oświadcza ostatnią wolę ustnie w obecności co najmniej trzech świadków. Testament taki może być sporządzony tylko wtedy, jeżeli:

  • istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo 

 

  • wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione.

 

Treść ustnego testamentu stwierdza się poprzez:  

Spisanie oświadczenia spadkodawcy przez jednego ze świadków lub osoby trzeciej przed upływem roku od jego złożenia. Takie spisanie może nastąpić zarówno za życia spadkodawcy, jak i po jego śmierci.  Osoba spisująca powinna podać miejsce i datę oświadczenia złożonego przez spadkodawcę oraz miejsce i datę sporządzenia pisma.  Następnie powinni je podpisać spadkodawca (jeśli żyje) i świadkowie.

Testament ustny, podobnie jak pozostałe testamenty szczególne traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, czyli np. od wyzdrowienia osoby ciężko chorej. Testament pozostaje ważny, jeśli spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu.

 

Testament podróżny

 Podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym można sporządzić testament przed dowódcą statku lub jego zastępcą w ten sposób, że spadkodawca oświadcza swą wolę dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków; dowódca statku lub jego zastępca spisuje wolę spadkodawcy, podając datę jej spisania, i pismo to w obecności świadków odczytuje spadkodawcy, po czym pismo podpisują spadkodawca, świadkowie oraz dowódca statku lub jego zastępca. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać pisma, należy w piśmie podać przyczynę braku podpisu spadkodawcy. Jeżeli zachowanie tej formy nie jest możliwe, można sporządzić testament ustny.

 

Testament wojskowy

Testament wojskowy można sporządzić tylko w czasie mobilizacji lub wojny albo przebywania w niewoli. Obecnie możliwość sporządzenia takiego testamentu dotyczy jedynie wojskowych przebywających na misjach zagranicznych. 

 

Testamenty podróżny i wojskowy są w praktyce rzadko spotykane.

 

 

Potrzebujesz konsultacji lub porady prawnej?

Skontaktuj się z nami!

Dziedziczenie z testamentu, czyli wola spadkodawcy- ma pierwszeństwo przed
dziedziczeniem ustawowym. W sytuacji, gdy spadkodawca nie powołał w testame...